Gordelroos? Een verhoogd risico op hartaanval of beroerte!

Gordelroos is een naar virus. Het kan veel pijn geven aan huid en gewrichten. Je loopt een verhoogd risico op een hartaanval of beroerte na gordelroos. Dat blijkt uit recent Koreaans onderzoek. In dit artikel leg ik uit wie het kan krijgen, waar je rekening mee moet houden en wat je er tegen kunt doen.

Oorzaak

Waterpokkenvirus

Symptomen

O.a. tintelingen, koortsig, rode blaasjes op de huid, branderige pijn

Risico

Verhoogd risico op hartaanval of beroerte

Wie waterpokken kreeg, kan gordelroos krijgen

Gordelroos is een virusinfectie. Iedereen die waterpokken heeft gehad, heeft het risico om later gordelroos te ontwikkelen. Zelfs als je gevaccineerd bent, echter is de kans dan klein. Beide aandoeningen worden veroorzaakt door het varicella-zoster virus.

Het waterpokkenvirus blijft aanwezig

Na waterpokken blijft dit virus aanwezig en trekt zich terug in sensibele zenuwcellen in het lichaam. Met name in de romp, hals, schouder en arm. Maar ook in de hersenzenuwen.

Twee op de 10 die waterpokken hadden, krijgen gordelroos

Ruim twee op de 10 mensen die waterpokken hebben gehad, krijgen ooit te maken met gordelroos. In principe kan gordelroos meerdere malen bij een persoon optreden, maar dat komt zelden voor.

Risico op gordelroos groeit met leeftijd

Als we ouder worden, vertraagt het mechanisme voor celreparatie. Het netwerk van elastine en collageen begint uiteen te vallen. Hierdoor kan het virus weer actief worden en gordelroos veroorzaken. De meeste mensen die gordelroos krijgen zijn ouder dan 50 jaar.

Het risico op gordelroos groeit met leeftijd. Dit komt door het verzwakken van ons immuunsysteem, een natuurlijk proces. Zaken die het immuunsysteem verder verzwakken, kunnen het virus activeren en vermenigvuldigen. Denk daarbij aan extreme stress, bepaalde medicijnen of chemotherapie.

Waar op je lichaam kun je een gordelroosinfectie krijgen?

Via zenuwbanen bereikt het virus de huid. Het bevindt zich dan aan één kant van het lichaam, zogenaamd ‘dermatoom’. Bij een ernstige afweerstoornis (zoals bij leukemie of AIDS) beperkt een gordelroos infectie niet tot één gebied. Het breidt zich dan uit tot meerdere delen van het lichaam. Vooral de romp wordt vaak getroffen, en daarna de armen. Bij 15% van de mensen met gordelroos zit het in het gezicht. Overige plekken zijn romp en armen.

Zeer besmettelijk zo lang er blaasjes zijn

Gordelroos is zeer hinderlijk en besmettelijk zolang er open wonden en blaasjes aanwezig zijn. Met name pasgeboren baby’s en patiënten met een ernstig verstoord immuunsysteem zijn vatbaar voor besmetting. Ook mensen die nooit eerder waterpokken hebben gehad zijn vatbaarder.

Eerst koortsig en huid tintelingen

Vlak voor een gordelroos infectie kan men een moe en koortsig gevoel hebben. Daarnaast kun je ook tintelingen in de huid ervaren.

Daarna branderige pijn en rode blaasjes

Twee tot drie dagen later is er hevige, stekende of branderige pijn.
Er ontstaan ook gegroepeerde rode blaasjes op het aangedane deel van het lichaam. Deze fase duurt maximaal 5 dagen. Daarna drogen de blaren in uit in twee tot 10 dagen.

Soms wel een jaar lang na-pijn

Het meest vervelende na-effect van een gordelroosinfectie is pijn. De zenuwen die pijn, druk en gevoel registreren, zijn door het virus beschadigd. In 49 studies toonde een variatie van 5 tot meer dan 30% na-pijn aan. Bij mensen boven de 70 jaar ontwikkelt 28% chronische pijn na een acute gordelroos fase. Bij 30-50% duurt de na-pijn een jaar of langer.

Verhoogd risico
na een gordelroosinfectie

35% op een beroerte

59% op hartaanval

Grootse kans na 3-12 maanden

Er is een verhoogd risico op een hartaanval of beroerte na een gordelroosinfectie. Dit heeft een recente Koreaanse studie aangetoond. Patiënten met een gordelroosinfectie hebben 35% verhoogd risico op een beroerte. En ze hebben 59% verhoogd risico op een hartaanval. Het risico op een beroerte was het hoogst bij patiënten jonger dan 40 jaar. Een verklaring voor deze bevindingen is onduidelijk.

Grootste kans op hart- en herseninfarct na 3 tot 12 maanden

Volgens een systematiche review is de kans op een hart- of herseninfart het grootst na 3 tot 12 maanden. Voor een hartinfarct is de kans in deze periode 10-30% en voor een herseninfarct 20-40%.

Meer onderzoek nodig

Een andere systematische review en meta-analyse zwakte het iets af. Het suggereert dat gordelroos inderdaad invloed heeft op de bloedstroom naar hart en hersenen. Maar dat de omvang van het effect klein is. Daarnaast zou de kwaliteit van het bewijs beperkt zijn.

Dit kan komen doordat de onderzoeken in verschillende landen zijn gedaan. Er hebben ook verschillende mensen aan meegedaan. Ook kunnen andere factoren het onderzoek hebben beïnvloed.

Het kan dus zijn dat er een verband is tussen gordelroos en hart- en vaatziekten. Er is meer onderzoek nodig om dit zeker te weten.

Naar de huisarts

Val je onder de risicogroepen:

• Diabetes
• Verhoogde cholesterol
• Hoge bloeddruk
• Roker

Dan is het zinvol om een algemene lichaamscontrole bij de huisarts te doen. En bij klachten uiteraard ook.

Wat kun je eraan doen?

Bij gezonde mensen zal gordelroos vanzelf genezen. Zonder medicatie verdwijnt het binnen ongeveer 1 maand.

Verlichten

Anti-jeuk middelen

Medicatie

Anti-virale middelen bij ernstige klachten

Arts

Voor risicogroepen, bij pijn of aanhoudende klachten: naar de huisarts

Anti-jeuk middelen

Er zijn mogelijkheden om de jeuk te verlichten en de blaren uit te drogen. Daarvoor worden vaak antiseptische of anti-jeuk lotions, gels en poeders gebruikt. De meesten bevatten zink, taninen, menthol of polidocanol.

Dr. Francis Wu heeft voor Iconic Elements de Calming Cream ontwikkeld. Het ondersteunt het herstellend vermogen van de huid.

Als er al blaren gevormd zijn, wordt soms wrappen met gekoelde bandages geadviseerd. Maar er is geen goed wetenschappelijk onderzoek naar hoe goed deze behandelingen werken.

Bij ernstige klachten: anti-virale middelen

Pijn en koorts kunnen worden opgelost met medicijnen zoals paracetamol of aspirine. Er kan sprake zijn van ernstige gordelroos: in het gelaat, vlak bij het oog of een ernstige afweerstoornis. In dat geval zijn antivirale middelen zoals aciclovir, valaciclovir of famciclovir zinvol.

De antivirale middelen moeten dan wel binnen een week na de eerste verschijnselen gestart zijn. Daarna heeft het niet meer zoveel zin. Bij pijnklachten is het raadzaam om een huisarts, anaesthesioloog of neuroloog te consulteren.

Laatste gedachten

Gordelroos is een naar virus die vervelende klachten met zich mee kan brengen. Gelukkig geneest het in de meeste gevallen vanzelf binnen één maand en zijn er middelen beschikbaar om de klachten te verminderen.

Wees bedachtzaam op de extra risico’s na een gordelroosinfectie en consulteer bij twijfel de huisarts. Deze kan je indien nodig doorverwijzen naar een specialist.

_{Beeldmateriaal door Freepik}