Clownseczeem
Dr. Wu's analyse
Wat is Clownseczeem?
De naam clownseczeem (ook wel dermatitis perioralis genoemd) verklapt het al: deze goedaardige en niet-besmettelijke huidaandoening zorgt voor een rode, geïrriteerde huid met kleine ontstoken bultjes (papels en pustels). Hoewel ze op puistjes lijken, gaat het hier om een vorm van eczeem, waarbij de huid gevoelig en uit balans raakt.
Deze uitslag komt vooral voor rond de mond, maar kan ook rondom de neus of ogen opduiken. Opvallend is dat het gebied direct rondom de lippen meestal vrij blijft van uitslag. Dermatitis perioralis kan aanhouden als het niet wordt behandeld, maar met de juiste aanpak kunnen de klachten sneller verdwijnen.
Wat veroorzaakt Clownseczeem?
De exacte oorzaak van clownseczeem is nog altijd niet volledig bekend. Wel zijn er verschillende factoren geïdentificeerd die een rol kunnen spelen bij het ontstaan of verergeren van de aandoening. Hieronder zijn de 5 bekendste oorzaken genoemd.
Corticosteroïden in het gezicht zijn een van de belangrijkste uitlokkende factoren van clownseczeem. Hoe sterker het hormoon, hoe groter het risico. Zelfs milde varianten, zoals hydrocortisonacetaat, kunnen deze aandoening veroorzaken.
De exacte oorzaak is nog onduidelijk, maar vermoedelijk verstoren corticosteroïden de natuurlijke balans van micro-organismen op de huid. Een gezonde huidbarrière, in samenwerking met onschadelijke bacteriën, beschermt tegen externe invloeden. Corticosteroïden kan deze bescherming verzwakken, waardoor de huid gevoeliger wordt voor irritatie en ontstekingen.- Crèmes en zalven met een afsluitende werking (occlusief), zoals vette huidverzorgingsproducten.
- Make-up en foundations met irriterende ingrediënten.
- Geparfumeerde of sterk schuimende reinigers.
- Fluoridehoudende tandpasta’s (zoals 5000 ppm fluoride).
- Weersveranderingen: Koude wind, droog weer of hoge luchtvochtigheid kunnen de huidbarrière verstoren.
- UV-straling: Blootstelling aan de zon kan de huid irriteren en de klachten verergeren.
- Mechanische irritatie: Veelvuldig aanraken van het gezicht, overmatig scrubben of intensieve gezichtsbehandelingen.
- Mondcontact met irriterende stoffen: Bijvoorbeeld het veelvuldig kauwen van kauwgom of lippen likken.
- Tijdens de premenstruele periode.
- Tijdens de zwangerschap. Bij het gebruik van hormonale anticonceptie, zoals de pil of het Mirena-spiraal.
- Inhalatiecorticosteroïden (bijvoorbeeld bij astma).
- Immunosuppressiva die de afweer van de huid verzwakken.
Wat is géén oorzaak?
Hoewel clownseczeem vaak met bacteriële huidinfecties wordt verward, is er tot nu toe nooit een bacteriële verwekker geïdentificeerd via kweekonderzoek. Dit betekent dat antibiotica niet worden ingezet vanwege een infectie, maar vooral om de ontstekingsreactie te remmen.
Wie zijn vatbaar voor Clownseczeem?
Clownseczeem kan iedereen treffen, maar sommige mensen zijn er gevoeliger voor. Geslacht, leeftijd, huidtype en omgevingsfactoren spelen een grote rol.
Mannen zijn minder vaak vatbaar, maar kunnen klachten ontwikkelen door corticosteroïden, irriterende producten of regelmatige huidirritatie.
Hoe herken en onderscheid je Clownseczeem?
Hoe kun je Clownseczeem herkennen?
Clownseczeem heeft een herkenbaar patroon, dit zijn de belangrijkste kenmerken:
- Kleine rode bultjes (papels en pustels), soms met een schilferige huid.
- Een rode, geïrriteerde huid rond de mond, neus of ogen.
- Een trekkerig of branderig gevoel, vooral bij blootstelling aan irriterende stoffen zoals zeep, zonlicht of water.
- Geen comedonen (mee-eters). Comedonen, beter bekend als mee-eters, zijn verstopte haarzakjes die bij acne vaak voorkomen; deze kunnen open zijn (zwartjes) of gesloten (witte mee-eters). Het ontbreken van mee-eters is een belangrijk kenmerk dat dermatitis perioralis onderscheidt van acne.
- Aanvalsgewijs verloop, waarbij de uitslag kan verergeren en weer afnemen.
Een ervaren dermatoloog kan de diagnose vaak op het oog stellen. Als aanvullend onderzoek nodig is, kan een huidbiopt afgenomen worden. Hierin wordt een milde, niet-specifieke ontstekingsreactie laten zien rondom bloedvaten (perivasculair) of haarzakjes (perifolliculair).
Welke huidproblemen lijken op Clownseczeem?
Clownseczeem kan gemakkelijk verward worden met andere huidaandoeningen die roodheid, bultjes of schilfering veroorzaken. Dit zijn de 9 belangrijkste aandoeningen waarmee het kan overlappen en de verschillen waarmee je ze kunt onderscheiden.
- Rosacea komt vaker voor op de wangen, neus, het voorhoofd en de kin, terwijl clownseczeem zich vooral rond de mond en soms rond de ogen bevindt.
- Bij rosacea blijven de gebieden rond de ogen en mond meestal vrij, terwijl deze bij clownseczeem juist hotspots zijn.
- Zowel bij rosacea als clownseczeem ontbreken mee-eters (comedonen), wat een belangrijk onderscheid is met acne.
- Een typisch kenmerk van rosacea is de aanwezigheid van teleangiëctasieën (kleine, verwijde bloedvaatjes), wat bij clownseczeem niet voorkomt.
- Een belangrijk verschil is dat acne comedonen (mee-eters) bevat, terwijl deze bij clownseczeem ontbreken.
- Acne komt vaak voor op het voorhoofd, de neus en kin (de T-zone), terwijl clownseczeem rond de mond en ogen voorkomt.
- Acne wordt vaak beïnvloed door talgproductie en hormonale schommelingen, terwijl clownseczeem vaker wordt uitgelokt door irriterende huidverzorgingsproducten of corticosteroïden.
Welke vormen van Clownseczeem zijn er?
Hoewel clownseczeem vaak als één aandoening wordt beschouwd, kan het zich in verschillende vormen manifesteren. De variaties worden voornamelijk bepaald door de locatie, ernst en onderliggende oorzaken. Hieronder staan verschillende vormen, variërend van de meest voorkomende tot de zeldzaamste:
Hoe behandel je Clownseczeem effectief?
Wat kan ik zelf eraan doen?
Clownseczeem kan vervelend en hardnekkig zijn. Gelukkig kun je zelf veel doen om je huid weer rustig en gezond te krijgen.
- Vermijd producten met alcohol, parfum, sulfaten, siliconen en conserveermiddelen.
- Gebruik een fluoridevrije tandpasta als fluoride een trigger is.
- Stop met hormoonzalven (corticosteroïden), maar bouw dit geleidelijk af.
- Gebruik enkel lauw water en een milde reiniger zonder schuimmiddelen.
- Kalmerende ingrediënten: Ceramiden, panthenol, niacinamide.
- Hydratatie zonder afsluiting: Hyaluronzuur.
- Bescherming tegen UV: Gebruik een minerale zonnebrand (zinkoxide, titaniumdioxide).
- Gebruik geen afsluitende foundations met siliconen of olie.
- Kies voor minerale make-up zonder irriterende stoffen.
- Vermijd agressieve scrubs en chemische exfolianten.
Welke andere behandelingen zijn er?
Het behandelen van clownseczeem richt zich vooral op het actief verminderen van ontstekingen en het aanpakken van specifieke triggers. Waar het verzorgen zich richt op dagelijkse huidverzorging en preventie, gaat behandeling een stap verder met gerichte medische interventies. Deze behandelingen werken het meest effectief onder begeleiding van een dermatoloog, zodat je huid sneller herstelt en langdurig gezond blijft.
Wat moet je vermijden bij clownseczeem?
Bij pigmentvlekken is het belangrijk om bepaalde gewoontes en producten te vermijden, omdat deze de vlekken kunnen verergeren of de huid gevoeliger kunnen maken. Vermijd zoveel mogelijk deze 6 zaken:
Iconic Elements producten
De Iconic Elements huidverzorgingsproducten zijn ontwikkeld op basis van wetenschappelijk onderbouwde ingrediënten, hebben een huidneutrale pH van 5 en zijn vrij van microplastics. Bekroond met de Best Dermatologist Developed Skincare Brand 2024 en Best Holistic Skincare Line 2022 awards. Meer over de achtergrond en gebruikte studies vind je op de desbetreffende productpagina’s.
🛈 Deze producten zijn cosmetisch en bedoeld voor de verzorging van de gezonde, gevoelige of uit balans geraakte huid. Ze zijn niet bedoeld als medische behandeling of ter vervanging van professioneel medisch advies. Voor gepersonaliseerd huidadvies raden wij aan een huidtherapeut of arts te raadplegen.
Afbeelding
Product
Omschrijving

Sommige huidtypes reageren sneller op externe prikkels en vragen om extra milde verzorging. Deze crème met haverextract, jojoba-olie en kokosolie helpt de huid te voeden en te hydrateren zonder een zwaar of plakkerig gevoel achter te laten. De lichte textuur trekt snel in en ondersteunt het natuurlijke evenwicht van de huid.

Externe invloeden kunnen de huid uit balans brengen, waardoor deze gevoelig en onrustig aanvoelt. Deze crème met ectoïne, haverextract en marshmallowwortel ondersteunt de huidbarrière en helpt de huid te kalmeren. De rijke, verzorgende formule biedt langdurige hydratatie en draagt bij aan een comfortabel huidgevoel.

Een goede vochtbalans is essentieel voor een soepele, verzorgde huid. Deze bodycrème combineert plantaardige balsem, glycerine en ceramiden om de huid te voeden en het natuurlijke vochtgehalte te ondersteunen. De intens hydraterende formule helpt uitdroging te voorkomen en zorgt voor een zachte, veerkrachtige huid.
Een gevoelige huid reageert snel op zonlicht, waardoor bescherming essentieel is. Deze minerale zonnebrandcrème met titaniumdioxide, zinkoxide en ijzeroxide staat bekend om zijn milde eigenschappen en is speciaal ontwikkeld voor de gevoelige huid. De formule met onafhankelijk geteste en gecertificeerde SPF30 beschermt tegen schadelijke UV-stralen zonder de huid te verzwaren. De hydraterende, licht getinte textuur voorkomt uitdroging en zorgt voor een natuurlijke, egale uitstraling.
Tips wanneer je clownseczeem hebt
- Zonnebrand op basis van minerale zonnefilters (zoals zinkoxide en titaniumdioxide).
- Minerale foundation die niet-comedogeen is en licht van structuur.
- Saffloerolie met linolzuur: een ingrediënt dat wordt toegepast in producten voor de gevoelige huid.
- Let op huidverzorging die niet vet aanvoelt, maar ingrediënten bevat zoals niacinamide of vitamine C, die in de literatuur worden genoemd vanwege hun huidverzorgende eigenschappen.
- Vermijd voedingsmiddelen die ontstekingen kunnen verergeren, zoals suikers, zuivel en sterk bewerkte voeding.
- Zorg voor een dieet rijk aan omega-3 vetzuren, antioxidanten en vezels.
- Stress kan een rol spelen bij huidontstekingen. Regelmatige ontspanning, slaap en beweging kunnen bijdragen aan huidherstel.
- Gebruik zo min mogelijk producten en kies voor milde formuleringen zonder parfum of alcohol.
- Hydraterende ingrediënten zoals ceramiden en panthenol kunnen de huid helpen ondersteunen bij droogte of gevoeligheid.
- Bescherm je huid tegen UV-straling met een zonnebrandcrème met SPF 30 of hoger.
- Vermijd irriterende ingrediënten zoals agressieve exfolianten of geurstoffen, vooral bij een gevoelige huid.