Huidkanker bij donkere huid: Wat je moet weten

Huidkanker bij donkere huid wordt vaak onderschat, hoewel het wel degelijk voorkomt en ernstige gevolgen kan hebben. Ondanks dat het minder frequent voorkomt dan bij mensen met een lichte huid, wordt het bij mensen met een donkere huid vaak te laat gediagnosticeerd, wat resulteert in hogere sterftecijfers en ernstigere gezondheidsproblemen. Deze blog gaat in op huidkanker bij mensen met een donkere huid, de risicofactoren en het belang van vroege detectie.

Wat is een donkere huid?

De term ‘donkere huid’ verwijst niet naar een zongebruinde huid in de zomer, maar naar huidtypen die van nature meer melanine bevatten. Melanine is het pigment dat kleur geeft aan de huid, ogen en haar en wordt geproduceerd door melanocyten in de bovenste laag van de huid, de epidermis.”Hoe meer melanine, hoe donkerder de huid. De Fitzpatrick-schaal, die huidtypen indeelt op basis van hun reactie op UV-straling, helpt bij het begrijpen van deze verschillen. Mensen met een donkere huid vallen meestal in de categorieën IV tot VI op deze schaal.

Fitzpatrick huidtypes:

• Type I (Zeer lichte huid): Verbrandt altijd zeer snel, wordt nooit bruin. Vaak bij mensen met rood of blond haar, lichte ogen, en aanwezigheid van sproeten. Dit huidtype is typerend voor personen uit Noord-Europa, zoals Schotland en Ierland.
• Type II (Lichte huid): Verbrandt bijna altijd, wordt moeilijk bruin. Meestal bij mensen met lichte ogen en haar, die voornamelijk uit Noord-Europa en Oost-Europa komen.
• Type III (Licht getinte huid): Verbrandt soms, wordt geleidelijk bruin. Vaak bij mensen met donkerder blond of lichtbruin haar en vrij breed geografisch verspreid, inclusief delen van Europa, Centraal-Azië en Oost-Azië.
• Type IV (Matig bruine huid): Verbrandt minimaal, wordt gemakkelijk bruin. Vaak bij mensen uit Latijns-Amerika, sommige Midden-Oosterse landen en Zuidoost-Azië.
• Type V (Donkerbruine huid): Verbrandt zelden, wordt zeer gemakkelijk bruin. Typisch voor mensen van Afrikaanse, Indische en donkerdere Midden-Oosterse afkomsten.
• Type VI (Zeer donkere of zwarte huid): Verbrandt nooit, wordt zeer gemakkelijk diep bruin. Vaak bij personen van sub-Saharaans Afrikaanse afkomst.

Verschillende huidkanker vormen

Huidkanker is de groei van abnormale huidcellen die tumoren vormen. De belangrijkste typen zijn basaalcelcarcinoom (BCC), plaveiselcelcarcinoom (PCC) en melanoom. BCC en PCC zijn minder ernstig maar komen vaker voor, terwijl melanoom de meest dodelijke vorm is vanwege de snelle verspreiding. Meer weten over Huidkanker, wat nu?

Huidkanker bij donkere huid

Onderzoek uit de verenigde Staten komt huidkanker bij mensen met een donkere huid minder vaak voor dan bij mensen met een lichte huid, maar het is vaak geassocieerd met hogere morbiditeit en mortaliteit. Dit komt vooral door late diagnoses en de agressievere aard van de kankers die zich ontwikkelen.

In donkerhuidige etnische groepen is plaveiselcelcarcinoom (PCC) het meest voorkomend; zowel PCC als melanoom komen meestal voor op niet aan de zon blootgestelde plekken; en ultraviolette straling is geen belangrijke etiologische factor voor huidkanker met uitzondering van basaalcelcarcinoom (BCC).

Rassen met een tussenliggende pigmentatie, zoals Hispanics en Aziaten, delen epidemiologische en klinische kenmerken van donkerhuidige etnische groepen en blanken. Huidkanker vormt een aanzienlijk risico voor mensen met een donkere huid en artsen moeten zich richten op preventieve maatregelen in deze groepen zoals regelmatige huidexamens, zelfonderzoek, publieksvoorlichting en screeningsprogramma’s.

Basaalcelcarcinoom (BCC)

BCC is de meest voorkomende vorm van huidkanker bij blanke mensen, maar het komt zeldzamer voor bij mensen met een donkere huid. Bij Afro-Amerikanen is de incidentie van BCC ongeveer 1% tot 2% per jaar, terwijl het bij blanken ongeveer 19 keer vaker voorkomt. BCC bij mensen met een donkere huid wordt meestal geassocieerd met littekens, zweren, chronische infecties en fysiek trauma. Het heeft doorgaans geen verhoogde morbiditeit vergeleken met blanken, behalve in gevallen waarbij BCC zich ontwikkelt in gebieden met chronische littekens of ontstekingen.

Plaveiselcelcarcinoom (PCC)

PCC is de meest voorkomende vorm van huidkanker bij mensen met een donkere huid en vertegenwoordigt 30% tot 65% van alle huidkankers in deze groep. Het komt vaak voor op niet aan de zon blootgestelde delen van het lichaam, zoals de onderste ledematen en de anogenitale regio. PCC die zich ontwikkelt in chronische littekens of inflammatoire processen is agressiever en heeft een hoger risico op metastase (20% tot 40%), vergeleken met een metastaserend risico van 1% tot 4% bij zon-geïnduceerde PCC bij blanken.

Melanoom

Melanoom is zeldzaam bij mensen met een donkere huid, maar als het voorkomt, heeft het vaak een slechtere prognose dan bij blanken. Dit komt doordat melanomen bij mensen met een donkere huid vaak voorkomen op niet aan de zon blootgestelde gebieden zoals de handpalmen, voetzolen ookwel de acrale melanoom en onder de nagels. Deze melanomen worden vaak in een later stadium gediagnosticeerd, wat resulteert in een hogere mortaliteit. De overlevingskansen voor zwarte patiënten met melanoom zijn significant lager dan voor blanke patiënten, voornamelijk door vertragingen in diagnose en behandeling.

Risicofactoren bij mensen met een donkere huid:

• Pigmentbescherming: Hoewel melanine enige bescherming biedt tegen UV-straling, is het niet volledig effectief. Mensen met een donkere huid hebben minder kans op zonnebrand, maar zijn niet immuun voor UV-schade. Melanine, het pigment dat de huid donkerder maakt, biedt enige bescherming tegen UV-straling. Donkere huidtypen hebben een hogere concentratie melanine, wat resulteert in een hogere eigen (intrinsieke) zonbeschermingsfactor (SPF) van ongeveer 13.4, vergeleken met een SPF van 3.3 voor lichtere huidtypen. Hoewel dit enige bescherming biedt, is het geen volledige bescherming, en mensen met een donkere huid kunnen nog steeds DNA-schade en huidkanker ontwikkelen door UV-blootstelling.
• Ongebruikelijke plekken van tumoren: Bij mensen met een donkere huid verschijnen huidkankers vaak op minder blootgestelde plaatsen zoals de handpalmen, voetzolen en onder de nagels. En ook de slijmvliezen in de mond, keel, neus, ogen en rond de geslachtsorganen.  Dit kan bijdragen aan een late detectie en diagnose omdat deze plekken minder vaak worden gecontroleerd op tekenen van kanker.
• Late diagnose: Een van de grootste uitdagingen bij mensen met een donkere huid is de late diagnose van huidkanker. Huidkanker wordt bij deze groep vaak pas in een gevorderd stadium ontdekt, wat de behandelingsopties beperkt en de prognose verslechtert. Dit komt deels door een gebrek aan bewustzijn en voorlichting over de risico’s van huidkanker bij mensen met een donkere huid​​.
• Bewustzijn, niet op de hoogte: Veel mensen met een donkere huid denken ten onrechte dat ze geen huidkanker kunnen krijgen, wat leidt tot minder gebruik van zonnebrandcrème en minder huidcontroles.
• Sociaal-Economische factoren: Toegang tot medische zorg speelt een cruciale rol in de vroege detectie en behandeling van huidkanker. Mensen met een lagere sociaal-economische status hebben vaak minder toegang tot regelmatige dermatologische controles en educatie over huidkankerpreventie, wat kan bijdragen aan hogere sterftecijfers.

Met andere woorden

Huidkanker is minder vaak voorkomend bij mensen met een donkere huid, maar kan dodelijker zijn door late ontdekking. Regelmatige huidcontroles, het gebruik van zonnebrandcrème en educatie zijn essentieel om de sterfte te verlagen. Iedereen, ongeacht huidskleur, moet zich bewust zijn van de risico’s van huidkanker en preventieve maatregelen nemen.