Er zijn tot nu toe meer dan 180 verschillende varianten van het humaan papillomavirus geïdentificeerd. Enkele daarvan brengen weinig risico met zich mee, anderen veel risico. Dus verschillende varianten geven verschillende klinische aandoeningen. HPV-varianten met weinig risico kunnen voetwratten en genitale wratten veroorzaken. Varianten met een hoog risico kunnen genitale kankers als baarmoederhalskanker veroorzaken. HPV-vaccinatie geeft tot 70% minder kans op baarmoederhalskanker.
Een HPV variant met weinig risico kan, voor zover bekend, niet transformeren tot een variant met hoog risico. Bij ene patiënt die zich meldt met een wrat doen we dan ook geen bloed- of weefselonderzoek.
Onduidelijke rol van HPV bij basaalcel carcinoom
Plaveiselcel carcinoom is na basaalcel carcinoom de meest voorkomende vorm van huidkanker in Nederland. Er zijn elk jaar zeker 15.000 nieuwe gevallen. We weten dat HPV een rol speelt in de ontwikkeling van plaveiselcel carcinoom. Bij basaalcel carcinoom is die rol minder duidelijk.
Vaccinatie als alternatief voor een operatie
HPV-vaccinatie, die nu vooral wordt gebruikt voor de preventie van baarmoederhalskanker, zou volgens onderzoekers ook mogelijk kunnen bijdragen aan de behandeling en preventie van non-melanoma huidkanker. Het injecteren van het vaccin in een huidkankertumor zou eventueel zelfs een alternatief kunnen zijn voor het operatief verwijderen van zo’n tumor.
Interessante vermoedens
Vermoed wordt dat de combinatie van UV-straling en HPV een belangrijke factor is in het ontwikkelen van plaveiselcel carcinoom. Onderzoek toont aan dat HPV vaker word aangetroffen op huid die is blootgesteld aan UV-straling en minder vaak op huid die daar niet aan is blootgesteld. Daarnaast is bewezen dat HPV het DNA herstel verstoort, waardoor de huid kwetsbaarder is voor UV-straling.
Hoe loop je HPV op?
Dat kan door huid-op-huid contact, maar bijvoorbeeld ook door besmette voorwerpen als een scheermesje. Mensen met een verminderd immuunsysteem of mensen die immuun-onderdrukkende medicijnen slikken na bijvoorbeeld een orgaantransplantatie, hebben meer kans op een HPV-besmetting. Daarnaast hebben mensen die een orgaantransplantatie hebben gehad hebben vijftig keer zoveel kans op het ontwikkelen van basaalcel carcinoom of plaveiselcel carcinoom.
Het goede nieuws is dat het immuunsysteem de meeste humaan papillomavirussen zelf de baas kan, zonder dat een behandeling nodig is. Dat geeft echter geen immuniteit, je kunt altijd weer opnieuw besmet worden.