Kaalheid bij vrouwen door zonnebrand filters?

Kortgeleden lazen we het bericht dat bepaalde anti-zonnbrandfilters kaalheid van de hoofdhuid in de hand zouden kunnen werken. Het zou gaan om synthetische filters als oxybenzone, avobenzone, benzofenone. De aandoening heeft inmiddels een naam: Frontale Fibroserende Alopecia.

Het gaat om kaalheid rond het hoofd, waardoor de haarlijn naar achter wijkt. Dermatologen tasten voorlopig in het duister en wijzen voorzichtig naar bepaalde cosmetica stoffen: zonnefilters.

Mogelijke verklaring voor kaalheid:

‘In de praktijk zie ik ook toename frontal fibrosing alopecia (FFA) vooral bij postmenopauzale vrouwen en veel mindere mate ook bij mannen. Bij 8% is er sprake van een positieve familie geschiedenis, dat betekent dat het in de familie voorkomt.

Haargroei toename na stoppen gebruik van zonnefilters

‘Er is nu een discussie over het gebruik van cosmetica en zonnebrandcrème en het ontstaan van FFA. Op basis van observationele – en onderzoeksstudies – de eerste publicatie in 2016 hadden 105 van de 205 vrouwen FFA die minimaal 2 x per week zonnebrandcrème gebruikten. In 2019 zagen ze ook op basis van een survey studie een mogelijke relatie tussen FFA en gebruik van zonnebrandcrèmes. Een Australische studie zag weer haargroei na het staken van zonnebrandcrème.

In 2017 is een questionnaire studie gedaan naar de relatie tussen FFA en mannen, 17 mannen met FFA tegenover 73 controle. Aangezien FFA bij mannen zeldzaam is. Het gebruik van primaire zonnefilters door mannen met FFA kwam beduidend vaker voor dan bij controles. Totaal 35% van de mannen met FFA meldde dat ze minstens twee keer een zonnebrandcrème gebruikten week het hele jaar door, vergeleken met 4% van de controles (P = 0 0012). Er was geen verschil tussen de twee groepen in het gebruik van haarverzorging en andere gezichtsverzorgingsproducten (scrubs, maskers, aftershave, reinigingsmiddelen), medicijnen, roken of alcohol.

Maar aan de andere kant: een publicatie uit 2016 concludeerde: Frontale fibrosing alopecia: er is geen statistisch significante associatie gevonden tussen leave-on gezichtsverzorgingsproducten en zonnebrandmiddelen.

Verstoppende haarfollikel theorie

Het is nog niet duidelijk welke cosmetische ingrediënten hier voor verantwoordelijk zijn. Een theorie is dat zonnebrandcrème in het bovenste deel van het haarfollikel (haar infundibulum) terecht komt.

In combinatie met een verminderde talg productie in de loop der jaren, worden de exogene ingrediënten die in het haar binnenkomen niet goed verwijderd. Met als gevolg ontsteking in de haren en daarna verlittekening.’

Nieuw 2023 studie

In 2023 vond een studie een verband tussen gevoeligheid voor linalool en de ontwikkeling van FFA. Linalool is een geur die veel voorkomt in huidverzorgings- en cosmetische producten. De exacte relatie tussen linalool en FFA is echter nog niet helemaal duidelijk. Terwijl andere factoren, zoals hormonale, immuungemedieerde en genetische factoren, in verband zijn gebracht met FFA, is het verband tussen linalool en FFA een gebied van lopend onderzoek.

Kan FFA behandeld worden?

Hier zijn enkele behandelingen die dermatologen kunnen gebruiken om FFA te behandelen:

1. Anti-inflammatoire behandelingen: Corticosteroïden, zowel topisch als injecties, worden vaak gebruikt om de ontsteking en fibrose geassocieerd met FFA te verminderen.
2. Immuunsysteem onderdrukkende medicijnen: Medicijnen zoals hydroxychloroquine en mycofenolaatmofetil kunnen worden voorgeschreven om het immuunsysteem te moduleren en ontstekingen te verminderen.
3. 5-alfa-reductaseremmers: Medicijnen zoals finasteride of dutasteride, die vaak worden gebruikt voor androgenetische alopecia, kunnen soms helpen bij het verminderen van haarverlies door FFA.
4. Retinoïden: Topische of orale retinoïden kunnen worden overwogen om de huidgezondheid te verbeteren en ontstekingen te verminderen.
5. Haargroei stimulerende middelen: Minoxidil lotion 2 x per dag, toegepast op de hoofdhuid, kan helpen bij het stimuleren van haargroei in de getroffen gebieden.

Hoewel de genoemde behandelingen kunnen helpen, is de effectiviteit ervan vaak beperkt en variabel. Niet alle patiënten reageren even goed op dezelfde behandeling.

Hoe zit het met haartransplantatie?

Haartransplantatie kan effectief zijn voor bepaalde types van haarverlies, zoals androgenetische alopecia, bekend als erfelijke kaalheid. Echter, bij Frontale Fibroserende Alopecia (FFA) is de situatie ingewikkelder.

Waarom is haartransplantatie vaak niet effectief bij FFA?

• Littekenvorming: FFA veroorzaakt littekens in de haarfollikels, waardoor deze vernietigd worden en niet meer geactiveerd kunnen worden, zelfs niet met haar van andere gebieden.
• Actieve ontsteking: Omdat FFA een actieve ontstekingsziekte is, kan de aanhoudende ontsteking ervoor zorgen dat getransplanteerde haren opnieuw uitvallen.

Wanneer is haartransplantatie wel mogelijk?

• Ziektestabilisatie: Als FFA in een vroege fase is gestabiliseerd zonder actieve ontsteking, kan haartransplantatie overwogen worden om de haarlijn te herstellen.
• Combinatietherapie: Soms kan een haartransplantatie gecombineerd worden met andere behandelingen, zoals medicatie, om de resultaten te verbeteren.

Nu je hier bent

Haaruitval is iedere vorm van haarverlies op het lichaam. In dit overzicht concentreren we ons op de haaruitval van de behaarde hoofdhuid en het gezicht. Om je op weg te helpen welke vormen van haarverlies er zijn, kunt je hier een overzicht vinden van veel verschillende soorten en oorzaken van haarverlies.  

Haaruitval wordt vaak in verband gebracht met meerdere oorzaken tegelijk. Daarom kan het heel moeilijk zijn om een ​​diagnose te krijgen die al je klachten verklaart, en ook je haaruitval succesvol te behandelen. Haaruitval is bijna altijd ongevaarlijk, maar kan ernstige psychische problemen veroorzaken. Daarom kan het fijn zijn om te weten welke diagnose op jou van toepassing is en zo mogelijk haaruitval te voorkomen. Raadpleeg daarom altijd je arts als je zorgen maakt of psychische klachten heeft. De arts zal je veel vragen stellen en de hoofdhuid in detail onderzoeken om de verschillende oorzaken te achterhalen en de meest geschikte diagnose en behandeling te stellen. Hier vindt je een overzicht van de meest voorkomende vormen van haaruitval.