Lipoom: een goedaardige vetbult die vaak voorkomt

Een veelvoorkomende aandoening die zich vaak manifesteert in de vorm van een bult(je) onder de huid is het lipoom, ook wel bekend als een vetbult. Het betreft hier een goedaardig gezwel dat bestaat uit vetweefselcellen en zich bevindt in het subcutane weefsel, oftewel het deel onder de lederhuid. Het is een veelvoorkomende aandoening die meestal optreedt bij mensen in de middelbare leeftijd. Ondanks het feit dat de precieze oorzaken van het ontstaan van een lipoom niet helemaal duidelijk zijn, is wel bekend dat er een erfelijke component aanwezig kan zijn.

Vetweefselcellen

Een andere benaming voor een vetbult is een lipoom. Lipoom is een goedaardig gezwel bestaande uit vetweefselcellen en bevindt zich in het subcutane weefsel (het deel onder de lederhuid).

Erfelijkheid speelt een rol

Lipomen zijn een veel voorkomende aandoening die meestal optreden bij mensen van middelbare leeftijd. Het is nog onduidelijk hoe lipomen precies ontstaan, hoewel erfelijkheid als een belangrijke factor wordt beschouwd. Hoewel sommige vormen van overgewicht in verband worden gebracht met andere huidaandoeningen, lijkt het geen rol te spelen bij de ontwikkeling van lipomen. Meestal worden deze vetbulten gelokaliseerd in de nek, op de schouders, bovenarmen, rug en dijen. Bij het aanraken voelt een lipoom deegachtig aan, terwijl de bovenliggende huid normaal van kleur en textuur is. Een opvallende eigenschap van een lipoom is dat het vrijelijk over de huid kan bewegen en vastzit aan de onderlaag.

Langzaam groeiend

Lipoom groeit zeer langzaam en kunnen 2 tot 10 cm groot worden, soms zelfs groter.  Een snel groeiende gezwel is waarschijnlijk geen lipoom.

Ongeveer 7% van de mensen met lipomen hebben meerdere vetbulten. Ze zijn verspreid over het lichaam, maar soms ook in 1 lichaamsdeel te vinden. Lipomen geven over het algemeen geen klachten, maar soms is het pijnlijk als een lipoom tegen een zenuw duwt.

Lipoom variant en overige

• Angiolipomen:  10% van de lipomen zijn de goedaardige zeer vaatrijke angiolipomen en bevinden zich in de hals, nek, handpalmen, voetzolen. Deze lipomen zijn kleiner 0.5-5cm en kunnen meer pijnklachten geven. De klachten kunnen op jonge leeftijd voorkomen, een studie toonde een gemiddelde leeftijd van 17 jaar aan.
• Een zeldzame lipoom variant is adiposis dolorosa (Dercum disease) en komt het vaakst voor bij postmenopausale vrouwen, de gemiddelde leeftijd is 35 jaar. Erfelijkheid speelt een belangrijke rol. Hij komt bij 16% van de mannen voor. Naast meerdere pijnlijke lipomen in de torso, billen, bovenarmen en benen komt overgewicht, vermoeidheid, droge ogen en droge mond en depressie voor.
• Overige bulten onder de huid: talgklier cystes, lymfeklieren, fibromen, neurofibromatose, lymfomen.

Onderzoek

Meestal is het gemakkelijk om de diagnose lipoom te stellen vanwege de duidelijke klinische kenmerken. Bij het lichamelijk onderzoek wordt een vetbult vastgesteld die vastzit aan de onderlaag, een glad oppervlak heeft en goed afgegrensd is. Daarnaast kan het worden waargenomen dat de bult los van de huid zit. Echter, in sommige gevallen kan het beeld minder duidelijk zijn en kan aanvullend onderzoek nodig zijn om de diagnose te bevestigen. Hierbij kan bijvoorbeeld echoscopie, CT-scan of MRI worden ingezet, eventueel gevolgd door weefselonderzoek als dat nodig is.

Behandeling

Lipomen verdwijnen niet door cold of hot packs en ook niet door massages of diëten.

Cosmetisch storende lipomen of lipomen die klachten geven zoals pijn kunnen eventueel poliklinisch verwijderd worden.

Oppervlakkige en goed ingekapselde lipomen zijn gemakkelijk chirurgisch onder lokale verdoving te verwijderen, maar de slecht afgrensbare lipoom niet. Doordat het dieper ligt dan aanvankelijk gedacht ( rug, schouderbladen, ribben) of tussen kwetsbare structuren zoals zenuw en bloedvaten.

Zie youtube voor de ingreep

De kans dat een lipoom weer terug komt, is aanwezig.

Liposuctie bij kleine lipomen is een andere alternatief en geeft minder littekenvorming. Bij middelgrote (4-10 cm)  en grote lipomen (>10 cm) is de kans op recidief groot omdat het niet altijd lukt de gehele lipoom te verwijderen.

Na de behandeling

Nabehandeling na een chirurgische ingreep en littekenverzorging zijn essentiële stappen om ervoor te zorgen dat je huid optimaal herstelt. Hier zijn enkele belangrijke aanbevelingen:

Stap 1: Wondverzorging

• Volg nauwgezet de instructies van je chirurg of dermatoloog voor wondverzorging. Dit omvat het reinigen van de wond en het aanbrengen van eventuele voorgeschreven zalven of antibiotica.

Stap 2: Het minimaliseren van littekens

• Zorg ervoor dat de wond niet te veel wordt blootgesteld aan de zon, omdat UV-straling littekenweefsel kan verergeren. Gebruik altijd een breed-spectrum zonnebrandcrème met een hoge SPF op het littekengebied.
• Overweeg siliconengel of siliconenpleisters. Deze kunnen helpen bij het verminderen van littekens door hydratatie te bevorderen en druk op het litteken te verminderen.

Stap 3: Hydratatie

• Houd je huid gehydrateerd.
  Littekens staan erom bekend dat ze afwijkingen hebben in de werking van de buitenste huidlaag. Er zijn dramatische toenames waargenomen in het verlies van water door de huid (TEWL) en uitdroging van de huid, en er zijn veranderingen gemeld in hun biomechanische eigenschappen. Met andere woorden, littekens kunnen ervoor zorgen dat je huid meer water verliest, droger wordt en anders aanvoelt dan de rest van je huid. Een goed gehydrateerde huid heeft de neiging om littekens beter te genezen. Gebruik een vochtinbrengende crème die geschikt is voor jouw huidtype.

Hieronder een voorbeeld van een klant die een chirurgische ingreep (keizersnede) heeft gehad en na verwijdering van de hechtingen Iconic Elements Sensitive cream heeft gesmeerd. Voor en na 4 weken smeren en litteken massage (stap 5).

De combinatie met goede wondverzorging en litteken massage kan het proces versnellen.

Stap 4: Bescherming tegen infectie

• Blijf alert op tekenen van infectie, zoals roodheid, zwelling, pus of verhoogde pijn. Als je vermoedt dat je wond geïnfecteerd is, neem dan onmiddellijk contact op met je arts.

Stap 5: Littekenmassages

• Littekenmassages kunnen helpen om het littekenweefsel zachter en soepeler te maken. Raadpleeg je chirurg of dermatoloog voor advies over hoe je dit het beste kunt doen.

Stap 6: Geduld

• Wees geduldig. Littekens hebben tijd nodig om te genezen en te vervagen. Het kan enkele maanden tot zelfs een jaar duren voordat een litteken zijn uiteindelijke uiterlijk bereikt.

Het is belangrijk om te onthouden dat elk individu anders reageert op chirurgische ingrepen en littekens kan ontwikkelen op verschillende manieren.