Hoe erfelijk zijn melanomen, en wat is de beste controle erop?
Melanomen ontstaan uit pigmentcellen. Ze bevinden zich over het gehele lichaam, vooral in de opperhuid. Bij mannen vaak op de romp en bij vrouwen op de benen. Meestal ontstaat een melanoom vanuit een moedervlek.
De volgende ABCD-methode wordt vaak gebruikt om een melanoom op je huid te herkennen:
- Asymmetrie: de vlek heeft niet aan beide kanten dezelfde vorm.
- Borders (randen): de vlek heeft een vage, soms aflopende, rafelige rand.
- Colour (kleur): de vlek bestaat uit verschillende kleuren (wit, bruin, zwart en rood).
- Diameter: de plek is een stuk groter dan een normale moedervlek (de regel is een diameter van meer dan 6 millimeter).
Bij jeuk en andere irritatie
Verder is het raadzaam een arts te raadplegen als een moedervlek bloedt en/of irriteert met steken en jeuk en ontsteking. Een verhoogde risico op melanoom: totaal aantal moedervlekken > 100, lichte huidskleur, blond of rood haar, blauwe ogen en sproeten.
Soorten melanomen
Het meest voorkomende melanoom vorm is het superficieel spreidend melanoom (70%), nodulaire type (20%) groeit zowel in de diepte als zijwaarts, lentigo maligna melanoom (5%) en de zeldzame acrolentigeneuze melanoom (ongeveer 5%) komt op dehandpalmen, voetzolen of onder de nagel voor.
Ongeveer 2% van de melanomen komen bij mensen jonger dan 20 jaar en 0.3-0.4% bij prepuberale kinderen.
De erfelijke vorm
Het familiair melanoom / FAMMM (familial atypical multiple mole-melanoma) syndroom is gedefinieerd als er 3 of meer melanomen, waarvan 2 bij eerste graadsverwanten (ouders, kinderen, broers en zussen) voorkomen. In ongeveer 10% van de gevallen komt melanoom erfelijk in de familie voor en bij 40% van de gevallen is er een CDKN2A-gen afwijking.
Ben je drager van deze genafwijking dan is de lifetime risico oplopend tot 70% op 80-jarige leeftijd. Er is ook een combinatie melanoma pancreatic cancer syndrome waarbij er zowel melanoom als alvleesklier kanker (17-20% rond de leeftijd van 50 jaar) voorkomt.
