Ultraviolette straling UVA, UVB, SPF bescherming – wat betekent dit?
Ultraviolette straling (UV-straling) is een belangrijke oorzaak van huidkanker en heeft de afgelopen jaren geleid tot een toename van huidkankerdiagnoses in de dermatologiepraktijken. In Nederland staan we zelfs in de top 5 van Europese landen met het hoogste aantal huidkanker gevallen. Het is zorgwekkend dat niet alleen oudere mensen, maar ook kinderen worden getroffen door deze ziekte.
Als dermatologen benadrukken we het belang van een goede zonbescherming. Maar wat betekent het eigenlijk om je huid te beschermen tegen de zon en wat zijn de specifieke aspecten van ultraviolette A (UVA), ultraviolette B (UVB) en de SPF zonbescherming? Het begrijpen van deze termen en hoe ze werken kan ons helpen om beter voor onze huid te zorgen en de risico’s van schadelijke zonnestralen te minimaliseren.
Verschillende ultraviolette stralen – UVA en UVB
Allereerst de licht van de zon, bestaat uit een aantal elementen: Ultraviolet A (UVA), Ultraviolet B (UVB), zichtbaar licht en infrarood (IR).
Voor meer: zonnestralen
UVA stralen
UVA stralen zijn gedurende alle uren daglicht het hele jaar door met een relatief gelijke intensiteit aanwezig, en kunnen wolken en glas binnendringen. Deze UVA stralen vormen de grootste deel van de ultraviolette straling, dus meer dan UVB.
UVA is 30 tot 50 keer frequenter aanwezig dan UVB licht
Hoewel de intensiteit van UVA stralen minder is dan UVB, dringt het dieper in de huid door, tot zelfs in de lederhuid (dermis). In de lederhuid worden door UVA stralen, vrije radicalen gevormd. Dit geeft in de lederhuid beschadigingen aan elastine en collagene vezels, die voor de elasticiteit van de huid zorgen en huidfibroblasten. Huidfibroblasten zijn onder meer verantwoordelijk voor de synthese van collageen en elastine
Op termijn kunnen UVA stralen leiden tot huidveroudering zoals rimpelvorming, fijne lijntjes, huidverkleuringen en zelfs huidkanker. Zonnebank kunnen, varierend van de sterkte, tot wel 12 x meer UVA stralen dan de zon uitzenden. In de huid geeft het een snelle bruine tint, wat kortdurend is. Mensen die zonnestudio’s regelmatig bezoeken kunnen 2.5x meer kans hebben op het ontwikkelen van plaveiselcelcarcinoom. 1.5x Meer kans hebben om basaalcelcarcinoom te ontwikkelen. Volgens een recent onderzoek verhoogt de eerste blootstelling aan zonnebanken in de jeugd het melanoomrisico met 75 procent.
UVA – A VOOR AGING VAN DE HUID
UVB straling
UVB dringt tot in de oppervlakkige epidermis en is verantwoordelijk voor onze vitamine D productie. Dus voor een trage en langduriger bruine tint. Teveel UVB veroorzaakt roodheid, zonverbranding en op den duur ook huidveroudering en huidkanker. In tegenstelling tot UVA, dringt UVB niet door glas. UVB straling kan tot wel 1000x sterker zijn dan UVA stralen en veroorzaken beschadiging in onze erfelijk materiaal, DNA. De beschadigingen kunnen de genen die de normale celdeling controleren, doen ontregelen. De beschadigingen kunnen in de loop der jaren oplopen met als gevolg kanker.
UVB – B VOOR BURN, HUIDVERBRANDING & BRUIN
SPF – Sun Protection Factor
SPF is gecorreleerd met UVB stralen en niet UVA. Hoe hoger de SPF waarde hoe meer UVB wordt geblokkeerd en UVA stralen worden doorgelaten. Een SPF 30 blokkeert 97% UVB, SPF50 – 98% en niet in Europa te verkrijgen SPF100 – 99% tegen UVB stralen.
SPF ≠UVA
In het kort: In Nederland zijn UVA stralen de hele jaar door gedurende daglicht aanwezig en UVB is het sterkst gedurende lente en zomer periode. In de lente en zomerperiode SPF30 eventueel gecombineerd met dagcreme UVA filter erbij
Voor meer over: Zonnebrandcrème
Nieuw: zichtbaar licht bescherming voor Aziaten en donkere huid
Voor mensen met een donkere en Aziatische huid is extra bescherming tegen zichtbaar licht belangrijk vanwege specifieke kenmerken van hun huid. Hoewel zichtbaar licht geen directe schade aan de huid veroorzaakt, kan het indirect schadelijk zijn door de vorming van vrije radicalen. Vrije radicalen zijn onstabiele moleculen die kunnen leiden tot oxidatieve stress en celbeschadiging, wat uiteindelijk kan bijdragen aan huidveroudering en pigmentproblemen.
Een belangrijk aspect is dat donkere en Aziatische huidtypen meer melanine bevatten dan lichtere huidtypen. Melanine is het natuurlijke pigment dat de huid beschermt tegen de schadelijke effecten van ultraviolette (UV) straling. Terwijl melanine effectief is tegen UV-straling, biedt het minder bescherming tegen zichtbaar licht. Hierdoor kunnen mensen met een donkere of Aziatische huid meer vatbaar zijn voor schade veroorzaakt door zichtbaar licht.
