Chemische en fysische filters zijn de twee hoofdgroepen zonnebrandmiddelen die ons beschermen tegen de schadelijke effecten van UVA- en UVB-stralen. Zonlicht kan positieve effecten hebben, zoals het verbeteren van ons humeur, maar overmatige blootstelling kan leiden tot huidproblemen zoals pigmentvlekken, rimpels en zelfs huidkanker. UVB-stralen variëren in intensiteit afhankelijk van het seizoen, de locatie en het tijdstip van de dag, terwijl UVA-stralen gedurende alle uren van de dag constant aanwezig zijn en zelfs door wolken en glas kunnen dringen.
Welke effecten hebben teveel UVA en UVB stralen op de huid?
1. UVA-stralen: Aging (Veroudering)
- Effecten op de huid:
- Aging: UVA-stralen dringen diep in de huid door en zijn verantwoordelijk voor voortijdige veroudering zoals rimpels en huidverslapping.
- Pigmentatie: Langdurige blootstelling aan UVA kan leiden tot zichtbare veranderingen in de huidpigmentatie, zoals zonnevlekken.
- Bescherming:
- Zorg voor breed spectrum zonnebrandcrème die zowel UVA- als UVB-stralen blokkeert.
- Draag beschermende kleding en zoek schaduw op tijdens de piekuren van zonlicht.
2. UVB-stralen: Burn ( huidverbranding)
- Effecten op de huid:
- Burn: UVB-stralen zijn de primaire oorzaak van zonnebrand, die de huid rood en soms pijnlijk maakt.
- Bescherming:
- Breng elke twee uur een waterbestendige zonnebrandcrème aan met een hoge SPF, vooral tijdens langdurige blootstelling aan de zon.
- Beperk blootstelling aan de zon tussen 10 uur ‘s ochtends en 4 uur ‘s middags, wanneer UVB-stralen het meest intens zijn.
Kanker Risico
Zowel UVA als UVB: Beide UVA- en UVB-stralen dragen bij aan het risico op huidkanker. UVB veroorzaakt directe schade aan het DNA van de huidcellen, terwijl UVA bijdraagt door de vorming van vrije radicalen die indirect schade aanrichten en dringen diep in de huid.
Ezelsbruggetje: Onthoud dat UVA bijdraagt aan Aging (veroudering) en UVB aan Burning (verbranding), maar beide verhogen het risico op huidkanker. UVA voor Aging, UVB voor Burn |
Verschillen tussen chemische en fysische filters
Chemische filters
Chemische filters, bestaande uit organische verbindingen zoals avobenzon, oxybenzone en octinoxate, functioneren door UV-straling te absorberen en deze via een chemisch proces om te zetten in onschadelijke warmte. De chemische verbindingen in zonnebrandcrèmes kunnen UV-stralen van de zon kunnen absorberen. Deze verbindingen bevatten speciale moleculen die iets hebben wat we pi-elektronen noemen. Pi-elektronen kunnen makkelijk energie opnemen, wat hen perfect maakt voor het vangen van UV-licht, dat veel energie heeft.
Stel je voor dat deze moleculen klein zijn, energie-absorberende springkussens. Wanneer UV-licht (dat uit kleine energiedeeltjes of fotonen bestaat) deze springkussens raakt, absorberen ze de energie van de fotonen. Hierdoor springen de moleculen van een rustige staat (de grondtoestand) naar een meer energierijke staat (de aangeslagen toestand).
Nu kunnen moleculen niet lang energierijk blijven; ze vinden het niet fijn om zo actief te zijn. Dus, na een korte tijd, springen ze terug naar hun oorspronkelijke, rustige staat. Wanneer ze dit doen, geven ze de opgenomen energie weer vrij, maar nu in de vorm van warmte. Dit proces helpt om de schadelijke UV-stralen te veranderen in iets minder schadelijks, zoals warmte, wat helpt de huid te beschermen tegen zonnebrand en andere schade door de zon.
Chemische filters in andere woorden.
Stel je voor dat je een zwarte auto hebt die in de zon staat. Het zwart op de auto kan veel zonlicht absorberen. Na een tijdje in de zon, voelt de auto heel heet aan als je hem aanraakt. Dit komt omdat de auto de zonlichtenergie heeft geabsorbeerd en deze nu uitstraalt als warmte. In het geval van zonnebrandcrème absorberen de moleculen in de crème UV-licht op een vergelijkbare manier en zetten dit om in warmte, wat veel veiliger is voor je huid.
Hoewel effectief in het bieden van UV-bescherming, kunnen chemische filters door hun penetratie in de huid soms leiden tot huidirritaties of allergische reacties. Dit risico is verhoogd bij mensen met een gevoelige huid. Bovendien kunnen sommige van deze chemische stoffen, zoals oxybenzone, hormoonverstorende effecten hebben en zijn ze schadelijk bevonden voor het mariene milieu, waar ze bijdragen aan de verbleking van koraalriffen door het verstoren van de ontwikkeling van koraallarven. Gelukkig zijn er nieuwe chemische filters in de maak. Daarnaast hebben chemische filters meestal een inwerktijd van ongeveer 15 tot 30 minuten voordat ze effectief beginnen te werken. Dit komt omdat ze eerst door de huid moeten worden geabsorbeerd om de UV-straling effectief te kunnen absorberen en omzetten.
Fysische (minerale) filters
Aan de andere kant bieden fysische, ookwel minerale filters zoals titaniumdioxide en zinkoxide UV-bescherming door fysiek als een barrière op de huid te fungeren, die UV-stralen reflecteert en verstrooit. Anorganische verbindingen, zoals titaniumdioxide en zinkoxide, worden vaak gebruikt in zonnebrandcrèmes. Deze verbindingen werken door UV-straling op twee manieren te blokkeren: ze absorberen de straling en ze reflecteren deze ook. Dit gebeurt door iets wat we ‘elektron-hole paren’ noemen. Laten we dat wat eenvoudiger maken.
Stel je voor dat de UV-straling uit kleine energiedeeltjes bestaat. Wanneer deze deeltjes de anorganische verbindingen in de zonnebrandcrème raken, worden er kleine gaten en elektronen (negatief geladen deeltjes) gecreëerd in het materiaal van de verbinding. Deze gaten en elektronen vormen samen paren. Deze paren helpen om de energie van het UV-licht om te zetten in een andere vorm van energie, zoals warmte, net zoals de chemische filters dat doen.
Het grote verschil tussen anorganische en chemische filters is hoe ze met je huid omgaan. Anorganische verbindingen blijven op de oppervlakte van de huid liggen en dringen niet door in de huid. Dit betekent dat ze minder kans hebben om irritatie te veroorzaken, wat ze een betere keuze maakt voor mensen met een gevoelige huid of bepaalde huidaandoeningen zoals rosacea of eczeem. Omdat ze op de huid blijven liggen, helpen ze ook om UV-stralen te reflecteren, wat betekent dat ze de huid een extra laag bescherming geven tegen zonnebrand en huidschade.
MInerale (fysische) filters in andere woorden.
Denk aan zonnebrandcrème met deze anorganische verbindingen als een spiegelende zonnebril. Net zoals de zonnebril licht reflecteert en je ogen beschermt, reflecteren deze verbindingen in zonnebrandcrème UV-stralen weg van je huid en absorberen ze ook een deel van het licht, waardoor je huid wordt beschermd tegen de schadelijke effecten van de zon.
Titaniumdioxide is zeer effectief tegen UVB-straling, terwijl zinkoxide een breed spectrum bescherming biedt tegen met name UVA- en mindere mate UVB-stralen. Beide zijn fotostabiel, wat betekent dat hun chemische structuur en beschermende eigenschappen niet afbreken in het zonlicht. Fysische filters zijn bovendien milieuvriendelijker; ze worden niet geassocieerd met schadelijke effecten op het mariene milieu en worden doorgaans beter verdragen door de huid.
Hoewel fysische filters soms een witte waas kunnen achterlaten, hebben recente ontwikkelingen in nanotechnologie dit effect geminimaliseerd zonder significante veiligheidsrisico’s. Nano-deeltjes zijn zo klein dat ze de huid niet kunnen penetreren, wat door recent onderzoek wordt ondersteund als veilig.
Nieuw is ijzeroxide, bescherming tegen zichtbaar blauw licht.
Ijzeroxide is een relatief nieuw ingrediënt in de wereld van zonnebrandcrèmes en het dient als een fysisch filter en biedt bescherming tegen zichtbaar blauw licht, ook bekend als hoogenergetisch zichtbaar licht (HEV-licht). Dit type licht maakt deel uit van het spectrum dat we met het blote oog kunnen zien en komt zowel van de zon als van digitale schermen zoals smartphones, tablets en computers.
Hoe werkt ijzeroxide als fysisch filter?
Ijzeroxide werkt door het zichtbare licht fysiek te blokkeren of te reflecteren, vergelijkbaar met hoe titaniumdioxide en zinkoxide UV-stralen blokkeren. Het fungeert als een schild dat op de huid ligt, waar het de lichtstralen die schade kunnen veroorzaken, zoals de blauwe lichtstralen, weerkaatst en absorbeert. Dit is vooral nuttig omdat blauw licht diep in de huid kan doordringen en daar potentieel schade kan veroorzaken, zoals huidveroudering en verstoring van het circadiaanse ritme.
Voordelen van ijzeroxide in zonnebrandcrèmes:
- Bescherming tegen blauw licht: Ijzeroxide helpt de huid te beschermen tegen de blootstelling aan blauw licht, dat in verband is gebracht met huidveroudering en mogelijke bijdrage aan pigmentatieproblemen zoals melasma of donkere vlekken.
- Veilig voor gevoelige huid: Net als andere fysische filters, wordt ijzeroxide niet geabsorbeerd door de huid, waardoor het minder waarschijnlijk is dat het huidirritatie veroorzaakt. Dit maakt het geschikt voor mensen met een gevoelige huid of die vatbaar zijn voor huidreacties.
- Direct effectief: Fysische filters zoals ijzeroxide werken onmiddellijk na het aanbrengen. Er is geen wachttijd nodig zoals bij chemische filters, die moeten eerst geabsorbeerd worden voordat ze effectief zijn.
IJzeroxide in andere woorden. Denk aan ijzeroxide in je zonnebrandcrème als een kleine, onzichtbare paraplu die je over je huid uitspreidt. Deze paraplu blokkeert niet alleen de UV-stralen van de zon, maar ook het blauwe licht van je computer- of telefoonscherm, waardoor je huid wordt beschermd tegen de verschillende soorten licht die je dagelijks tegenkomt. Dit maakt ijzeroxide een uitstekende toevoeging aan zonnebrandcrèmes, vooral voor degenen die veel tijd doorbrengen voor schermen of in de buitenlucht.
De keuze tussen chemische en fysische filters hangt af van verschillende factoren, waaronder persoonlijke huidgevoeligheid, milieubewustzijn en specifieke huidbehoeften. Fysische filters worden vaak aanbevolen voor hun zachtheid en stabiliteit, terwijl chemische filters kunnen worden gekozen voor hun lichtere textuur en sterkere UV-absorberende eigenschappen.
Meer over HEV bescherming met Ijzeroxide
Wat is SPF (Sun Protection Factor) op de verpakking
SPF geeft aan hoe veel keer langer iemand in de zon kan blijven zonder te verbranden bij gebruik van de zonnebrandcrème vergeleken met niet-gebruik van de crème. Als je ongesmeerd na 10 minuten zonlicht expositie net niet verbrandt en je gebruikt een zonnebrandmiddel met SPF 10 dan kan je 100 minuten in de zon zonder te verbranden.
Zonnebrandcrèmes hebben verschillende waarden. De waarden slaan op de mate van UVB bescherming (SPF), maar zeggen niets over UVA of zichtbaar licht bescherming.
Dus check je dag crème met SPF of er ook UVA bescherming is, want dat is niet altijd het geval
Leef bewust
Verontrustende berichten en zaken waar je niet bij stil staat als je op het strand ligt te zonnen, is de invloed van zonnebrandmiddelen op het zeeleven. Er wordt geschat dat jaarlijks 25-60 miljoen flessen zonnebrandmiddelen direct of via douchen in de zee terecht komen. Na 20 minuten zwemmen komt 25% van de aangebrachte zonnebrandcrème in de zee terecht. Chemische middelen in zonnebrandcrème hebben een impact op het DNA van koraal en het ‘coral bleaching’ effect is enorm. Australiërs noemen de aangedane koraalrif: Reef zombies. Koraal biedt op zijn beurt accommodatie voor 25% van alle zeedieren in de oceaan.
Minerale zonnebrandcrème hebben voorzover geen impact op het mileu. Lees hierover meer op: Coral reefs
Zonnebrandveilig voor zeedieren en koraal: Sunscreenbulletin
Iconic Elements heeft bewust gekozen voor getinte minerale niet Nano filters, Titaniumdioxide, Zinkoxide en Ijzerozide omdat zowel UVA- als UVB-straling en ook zichtbaar blauw licht goed dekt, veilig is voor mensen met een gevoelige huid, kinderen en zwangeren. Onafhankelijk laboratorium getest en ruim gehaald. Werkt direct na aanbrengen