Gratis verzending vanaf €50

Vitamines – wat je nog niet wist!

Veel mensen zijn tegenwoordig met een gezonde levensstijl. Supplementen en vitamines vliegen dan ook de toonbanken over. Maar wat zijn nou goede vitamines en hoe worden ze gemaakt? 

Vitamines zijn nodig voor een normale groei en ontwikkeling en voor je eigen gezondheid. Het zijn voedingstoffen die je via je voeding binnen krijgt, wat ontzettend belangrijk is, aangezien je lichaam zelf geen vitamines aan kan maken.
Toch zijn er 3 uitzonderingen:

  • Niacine wordt door het lichaam aangemaakt uit het aminozuur tryptofaan. Lees hierover meer in mijn blogartikel rond niacinamide.
  • Vitamine K wordt in kleine hoeveelheden in het darmstelsel aangemaakt en heeft een invloed op de bloedstolling
  • Je lichaam zet voorlopers van vitamines uit de voeding, zoals provitamine A (carotenoïden) en provitamine D om in vitamine A en D om te zetten. Vitamine D wordt dan door blootstelling zonlicht in de huid aangemaakt. 

Welke vitamines zijn er? 

In totaal zijn er 13 essentiële vitamines.
Vitamines A,D,E en K zijn vet-oplosbare vitamines, de andere negen zijn wateroplosbare vitamines. Het verschil zit hem in de opnamecapaciteit van je lichaam. Vet-oplosbare vitamines zitten in het vet van de voedingsmiddelen en kunnen in de weefsels van het lichaam worden opgeslagen. De wateroplosbare vitamines zitten dan weer in het vocht van voedingsmiddelen en worden moeilijker door je lichaam opgeslagen. Wanneer er sprake is van een teveel aan wateroplosbare vitamine verlaat dit je lichaam weer via de urine. 

Natuurlijke versus synthetische vitamines, wie wint?

Natuurlijke vitamines kunnen, zoals de naam al prijsgeeft, onttrokken worden uit planten en vruchten of hebben een dierlijke oorsprong. Deze stoffen zijn vaak veel complexer dan de synthetische variant.  

De synthetische vitamines worden geproduceerd in laboratoria of via industriële processen. Ze vertonen een opmerkelijke gelijkenis met natuurlijke vitamines, omdat ze dezelfde structuur en 3D-vorm hebben. Het lichaam vindt het echter moeilijk om het verschil tussen de twee vormen, natuurlijk en synthetisch, te onderscheiden.

Het is belangrijk om te begrijpen dat de synthetische variant geïsoleerder is dan de natuurlijke variant, die een breed scala aan ondersteunende voedingsstoffen bevat. Hierdoor kan de natuurlijke vitamine gemakkelijker door het lichaam worden opgenomen. Bijvoorbeeld, vitamine K wordt beter en sneller opgenomen in zijn natuurlijke vorm dan in de kunstmatige vorm. Aan de andere kant geldt dit juist niet voor bepaalde vitamines, zoals vitamine D, B5, B6, B11 en B12, die in pilvorm sneller worden opgenomen. Voor deze vitamines moet het lichaam eerst zelf de stoffen omzetten in de actievere vorm. Pre-vitamine D heeft bijvoorbeeld zonlicht nodig om te worden geproduceerd.

Is natuurlijk echt natuurlijk?

NEE, wanneer een vitamine het label natuurlijk heeft, betekent dat niet per se dat het 100% natuurlijk is. Een vitamine mag als natuurlijk worden bestempeld als het 10% van de natuurlijk bron bevat. 90% ervan zou dan nog synthetisch mogen zijn. 

Als je een natuurlijk vitaminesupplement wilt vinden, zoek er dan een met een label dat ‘natuurlijk voorkomende voedselbronnen’ aangeeft. 

Effectiviteit  natuurlijke vitamines versus synthetische vitamines. 

Zoals hierboven vermeld kan de opnamecapaciteit van synthetische en natuurlijke vitamines verschillen. Laat ons eens kijken naar vitamine E, de belangrijkste antioxidant die ook een invloed heeft op de genexpressie en celsignalering, wat ontzettend belangrijk is voor de gezondheid en het tegengaan van ziekteprocessen. De natuurlijke variant van vitamine E is veel efficiënter dan de synthetische variant. Dit komt omdat de natuurlijke variant bestaat uit acht verbindingen: vier tocoferolen en vier tocotriënolen. Dit zegt je waarschijnlijk niks, maar samen vormen ze vitamine E-complex.

Wanneer in vitamine-E-supplementen maar één van de vier verbindingen zijn verwerkt verlaagt de concentratie én de werking. Het lichaam heeft dan minder profijt van de gezondheidseffecten dan wanneer de volledige vitamine-E-complex wordt gebruikt. Dit gaat niet op voor elke vitamine.

Voor de vitamines D,B5, B6, B11 (foliumzuur) en B12 geldt dat ze in (synthetische) pilvorm mogelijk beter worden opgenomen. Dit komt omdat je lichaam de vitamines uit voedsel nog moet omzetten in een actievere vorm. Dit proces vindt plaats in je maag en darmen. Je bent in dat geval afhankelijk van meerdere factoren zoals bijvoorbeeld de zuurtegraad van de maag. Mensen die maagzuurremmers gebruiken hebben een lagere zuurtegraad waardoor de vitamine B12 minder goed wordt opgenomen.

De voordelen van synthetische vitamines zijn: stabiliteit, reproduceerbaarheid, makkelijke productie en minder onzuiverheden.

Waar worden synthetische vitamines van gemaakt? 

Als uitgangsmaterialen voor synthetische supplementen kan van alles gebruikt worden. Wist je dat grotendeels van de vitamines die op de markt te koop zijn worden gemaakt van aardolie? Niet omdat het zo goed is voor je lichaam, maar omdat het de productiekosten laag houdt. Daarnaast worden ook koolteer en acetyleengas vaak gebruikt. Dat klinkt misschien niet echt gezond, maar het is het wel. 

Vitamine E 

Vitamine E wordt via voeding gehaald uit bijvoorbeeld zonnebloemolie, noten, zaden, fruit, sojabonen. Deze oorsprong is beter voor je lichaam dan de synthetische variant.
De synthetische variant bestaat uit een chemisch mengsel van acht epimeren. De synthetische vorm en de natuurlijke vorm zijn vrijwel identiek aan elkaar en het lichaam kan er moeilijker onderscheid tussen maken. Desondanks laten onderzoeken zien dat de natuurlijke variant 3,42 keer sneller en beter wordt opgenomen dan de synthetische. 

Vitamine A 

Vitamine A kan je vinden in wortelen (betacaroteen), zuivel, eieren en margarine. De vitamine zorgt voor een normale groei, gezonde huid, haar en nagels en een goede werking van de ogen en het afweersysteem. Helaas zorgt de synthetische variant (retinylacaat) nog niet eens voor de helft van deze goede functies en is die veel minder werkzaam. Ook hierbij wordt er koolteer, vinyl en/of palmolie toegevoegd. Palmolie leidt tot ontbossing van regenwouden, wat de leefomgeving van de orang-oetan is. 

Vitamine C 

Als je vijf porties groenten en fruit consumeert per dag, krijg je een inname van minimaal 210 mg natuurlijke vitamine C per dag (de ADH is 60 mg, hoewel 200 mg is voorgesteld). Ook hierbij laat veel onderzoek zien dat de synthetische variant van vitamine C (geïsoleerde, ascorbinezuur) minder effectief is en dat er meer voordelen zitten aan de natuurlijke variant. Vitamine C is net zoals vitamine E een belangrijke antioxidant. De werking van de natuurlijke variant is ook op de huid vele malen effectiever.  

Vitamine B6 / B12

5′0- (beta-D-glycopyransosyl) Pyridoxine is een van de natuurlijke vormen van vitamine B6. Tot op heden is gebleken dat alleen plantaardig voedsel deze vorm van vitamine B-6 bevat, met gist en rijstzemelen als voornaamste bron aan vitamine B6. Pyridoxinehydrochloride is de meest voorkomende vorm in vitaminepillen, die komt van nature niet voort uit voedsel. Uit onderzoek is gebleken dat de synthetische vitamine B de werking van de natuurlijke vorm remt. 

Aanvankelijk kwam vitamine B12 veel voor in dierlijke producten (vooral in rauwe lever). In de loop der tijd is er echter een synthetisch isolaat ontwikkeld (cyanocobalamine). Ook hierbij laat onderzoek zien dat sommige synthetische vormen van vitamine B12 in strijd gaan met de vitamine B12-activiteit in het lichaam. 

Bij de productie van synthetische vitamines wordt zoals hierboven beschreven vaak gebruikgemaakt van slechte grondstoffen zoals koolteer, aardolie, palmolie en vinyl (soort verf). Dit soort stoffen wil je zo min mogelijk tot je nemen. Het is daarom belangrijk om voldoende gezond voedsel te eten en vitamines uit voeding te halen. De meeste mensen kunnen hun gezondheid verbeteren door gezond voedsel te eten zoals fruit, groenten en volle granen zodat ze voldoende vitamines binnen krijgen en synthetische vitamines niet nodig zijn.  

Synthetische vitamines zijn geïsoleerde of gesimuleerde voedingsstoffen die geen rekening houden met de vele fytonutriënten die daarbij horen. Onze lichamen zijn geëvolueerd om het geheel te herkennen, niet alleen individuele chemicaliën die zijn gemaakt om een ​​essentiële vitamine te benaderen. Fytonnutriënten zijn stoffen die in plantaardig voedsel voorkomen en zijn in kleine hoeveelheden al ontzettend belangrijk voor ons lichaam. 

Tekort/te veel aan vitamine. 

Een tekort aan een bepaalde vitamine is slecht en kan zelf tot aandoeningen en ziekten leiden. Denk maar aan het bekende verhaal van 17e eeuwse zeelieden die tijdens hun lange vaartochten overleden aan scheurbuik, een ziekte veroorzaakt door een tekort aan vitamine C. Ook borstkanker heeft een link met vitamines, of althans het gebrek aan. De ontwikkeling en progressie van de ziekte houdt namelijk verband met een te laag vitamine-D-gehalte. Gelukkig kent onze huidige samenleving een voldoende gevarieerd eetpatroon, waardoor tekorten aan vitamines zelden voorkomen.

Zoals zo vaak wordt gezegd, is ‘te’ nooit goed, ook niet als het op vitamines aankomt. En dat geldt voor beide uitersten: tekort en teveel. Een teveel aan een bepaalde wateroplosbare vitamine wordt vaak via de urinewegen weer afgevoerd, maar dat is niet voor elke vitamine het geval. Vitamine B6 is daar een goed voorbeeld van.

Een teveel aan het stofje kan leiden tot neuropathie, een zenuwaandoening in de zenuwuiteinden van je ledematen. Dit gaat gepaard met vage prikkelingen, tintelingen in de handen en voeten en branderigheid. Vaak verdwijnen deze klachten nadat het vitamine-B6-niveau weer geneutraliseerd is. Gelukkig is het bijna onmogelijk om via de voeding een teveel aan vitamine B6 binnen te krijgen. Via supplementen daarentegen is die kans groter. Het wordt in de meeste gevallen dan ook afgeraden om vitamine B6 te slikken. 

Tip van Dionne: 

WEET wat je inneemt. Met gevarieerde en gezonde voeding en voldoende buitenlucht kom je al heel ver. Krijg je toch niet genoeg vitamines binnen op de natuurlijke wijze? Overleg dan met een arts en win informatie in. Neem alleen die vitamines die jij nodig hebt. Kijk altijd goed naar de ingrediëntenlijst en blijf zo dicht mogelijk bij de natuurlijke oorsprong. Vermijd supplementen die woorden gebruiken die eindigen op -acid, -ide en soms -ate of die de “dl” voor de naam gebruiken.

Vermijd supplementen die eindigen op -acid, -ide, -ate of dl

Literatuur 

Lindschinger, M., Tatzber, F., Schimetta, W., Schmid, I., Lindschinger, B., Cvirn, G., Stanger, O., Lamont, E., & Wonisch, W. (2019). A Randomized Pilot Trial to Evaluate the Bioavailability of Natural versus Synthetic Vitamin B Complexes in Healthy Humans and Their Effects on Homocysteine, Oxidative Stress, and Antioxidant Levels. Oxidative medicine and cellular longevity 

Shahidi, F., & De Camargo, A. C. (2016). Tocopherols and tocotrienols in common and emerging dietary sources: Occurrence, applications, and health benefits. International journal of molecular sciences, 17(10) 

Thiel, R. J., (1999). Natural vitamins may be superior to synthetic ones. Medical hypotheses, 55(6), 461-469. 

Vitamins. (2012). In LiverTox: Clinical and Research Information on Drug-Induced Liver Injury. National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases. 

Welsh J. (2018). Vitamin D and breast cancer: Past and present. The Journal of steroid biochemistry and molecular biology, 177, 15–20 

Wist je dat?

Alle Iconic Elements producten:

Hoogwaardige Cremes

Geformuleerd door een dermatoloog

Uitgeroepen is tot The Best Holistic Skincare 2022, The Netherlands 

Alle Iconic Elements producten zijn Zero Plastic inside 

Iconic Elements maakt gebruik van onder andere BPA vrije dispensers 

Alle Iconic Elements producten hebben pH5, de ideale huidzuurgraad 

Nu je hier bent:

Laat voeding onderdeel worden van een preventie programma. Als dermatoloog wordt mij vaak de vraag gesteld of er een verband bestaat tussen voeding en een huidaandoening. We kennen de relatie tussen vitamine C gebrek en scheurbuik, te weinig ijzer kan bloedarmoede, nagelafwijkingen of jeukklachten veroorzaken en zink deficiëntie kan tot vertraagde wondgenezing leiden. Er zijn de laatste jaren meer onderzoeken naar huidziekten zoals acne, huidkanker, psoriasis, eczeem, rosacea en de invloed van voeding gedaan. Lees voor meer: voeding bij acne, psoriasis, huidkanker en rosacea

Vitamines

Foto van Dionne Smits

Dionne Smits

Facebook
Twitter
LinkedIn
Pinterest
WhatsApp
Iconopedia nieuwsbrief

Nieuwsbrief

Schrijf je in op onze nieuwsbrief voor meer informatie over huidverzorging en exclusieve voordelen.