Op mijn spreekuur zag ik een Aziatische patiënte die bezorgd was over de vlekken op haar gezicht. Een huidbiopt toonde melasma aan, ook wel bekend als het zwangerschapsmasker. Ze nam uitstekend zorg voor haar huid, met een hoge SPF-factor, minimale blootstelling aan de zon, en ze werkte lange uren binnen in een TL-verlichte ruimte. Bovendien volgde ze nauwgezet de voorgeschreven dermatologische pigmentbehandeling. Ondanks al deze inspanningen bleven de vlekken op haar huid echter aanwezig.
Het is teleurstellend als pigmentvlekken op je gezicht blijven, ondanks het zorgvuldig aanbrengen van zonbescherming en behandeling. Laten we een diepere blik werpen op dit probleem en ontdekken waarom dit kan gebeuren.
Hoe ontstaan huidvlekken?
Pigmentvlekken, ook bekend als hyperpigmentatie, vormen een complex vraagstuk in de dermatologie. Het ontstaan van deze vlekken heeft direct te maken met melanine, het pigment dat onze huidskleur bepaalt. Het proces begint in de melanocyten, de pigmentcellen die zich op de bodem van de opperhuid bevinden. Wanneer deze melanocyten (in afbeelding punt 1), die verantwoordelijk zijn voor de productie van melanine, overactief worden, vindt er een afgifte van pigment (in afbeelding punt 2) naar de huidcellen plaats, wat resulteert in een ophoping van pigment in de huid (in afbeelding punt 3).
Blootstelling aan de zon is een van de voornaamste boosdoeners bij de ontwikkeling van pigmentvlekken. Ultraviolette straling stimuleert de melanocyten om meer melanine te produceren als beschermende reactie tegen de schadelijke effecten van de zon. Dit resulteert vaak in de vorming van donkere plekken op de huid.
Hormonale schommelingen kunnen ook een significante rol spelen. Bijvoorbeeld, tijdens zwangerschap (melasma) of als gevolg van hormonale behandelingen kunnen melanocyten overactief worden en leiden tot het verschijnen van pigmentvlekken.
Interessant genoeg kunnen littekens ook bijdragen aan hyperpigmentatie. Dit is te wijten aan het herstelproces van de huid, waarbij melanocyten soms onregelmatig pigment produceren tijdens het genezingsproces, resulterend in verkleurde gebieden.
Het is belangrijk om te begrijpen dat hoe intenser en langer de stimulatie van pigment plaatsvindt, hoe uitdagender het kan zijn om effectief te behandelen. Bijvoorbeeld, langdurige blootstelling aan de zon, vooral zonder bescherming, kan leiden tot intensieve pigmentstimulatie. Ook het gebruik van bepaalde medicatie (anticonceptie, antibiotica, anti-malaria medicatie) kunnen resulteren in pigmentstimulatie. Voorbeelden van deze beide gevallen kan de prognose voor het verminderen van pigmentvlekken bemoeilijken.
Lees meer op Huidadvies: pigmentvlekken
Meer dan alleen SPF: Ook bescherming tegen zichtbaar licht
Hoewel SPF cruciaal is voor bescherming tegen schadelijke UV-stralen, richt het zich voornamelijk op ultraviolet licht. Bescherming tegen schadelijke straling vereist meer dan alleen het begrip van SPF (Sun Protection Factor). Hoewel SPF essentieel is voor het filteren van schadelijke UVB-stralen, moeten we ook kijken naar UVA-stralen en zelfs zichtbaar licht om een volledig beeld te krijgen.
SPF, of zonbeschermingsfactor, is een maatstaf voor de mate waarin een product beschermt tegen de schadelijke effecten van ultraviolette B (UVB) stralen. UVB-stralen zijn verantwoordelijk voor zonnebrand en dragen bij aan het risico op huidkanker. SPF geeft aan hoeveel langer je in de zon kunt blijven zonder te verbranden, in vergelijking met geen zon bescherming.
Naast UVB zijn er ook UVA-stralen, die dieper in de huid doordringen en veroudering veroorzaken. Terwijl SPF voornamelijk gericht is op UVB, is het belangrijk om een breed-spectrum zonbescherming te gebruiken die ook UVA dekt. Dit helpt bij het voorkomen van vroegtijdige veroudering en beschermt tegen langdurige huidschade.
Check je SPF product of er ook UVA bescherming in zit!
Zichtbaar licht maakt deel uit van het elektromagnetische spectrum en omvat de kleuren die we met het menselijk oog kunnen waarnemen, variërend van violet tot rood. Het spectrum begint met kortgolvig licht, zoals violet en blauw, en gaat door naar langgolvig licht, zoals geel en rood.
- Schadelijke deel van zichtbaar licht: Hoewel zichtbaar licht over het algemeen als veilig wordt beschouwd, is er recentelijk meer aandacht besteed aan het schadelijke effect van specifieke delen van zichtbaar licht. Het blauwe licht in het kortere golflengtebereik van het zichtbare lichtspectrum staat bekend als potentieel schadelijk.
- Blauw licht: Heeft kortere golflengtes en hogere energie in vergelijking met andere kleuren. Het wordt geassocieerd met mogelijke huidschade, oxidatieve stress en kan dieper in de huid doordringen dan sommige andere golflengtes van licht.
Zonlicht vs. Beeldscherm:
- Zonlicht: Natuurlijk zonlicht bevat een breed spectrum aan golflengtes, waaronder UV-straling, zichtbaar licht en infrarood. Zonlicht kan schadelijk zijn door overmatige blootstelling, vooral in het geval van onbeschermde blootstelling aan UV-straling.
- Beeldscherm licht: Denk aan computers en smartphones, produceren ook blauw licht, maar in veel kleinere hoeveelheden dan direct zonlicht. Het langdurig staren naar beeldschermen kan eerder leiden tot vermoeide ogen en slaapstoornissen door de invloed van blauw licht op het circadiane ritme. Effect op de huid is minimaal.
Een intrigerend aspect is de interactie van zichtbaar licht met de huid, met name bij Fitzpatrick huidtype 3 en hoger. De Fitzpatrick-huidtypen, variërend van 1 tot 6, classificeren de reactie van de huid op blootstelling aan de zon. Huidtype 3 is een tussenliggend type dat wordt gekenmerkt door een lichte tot lichtbruine huidskleur. Mensen met dit huidtype hebben meestal blond tot donkerblond haar en kunnen soms verbranden bij intense blootstelling aan de zon, maar ze kunnen ook bruin worden.
Opsin-3, aanwezig in melanocyten, ookwel pigmentcellen, maakt de huid gevoelig voor zichtbaar licht. Opsin-3 is een proteïne (eiwit) dat wordt aangetroffen in de melanocyten, de pigmentproducerende cellen van de huid. Het speelt een rol bij het detecteren van zichtbaar licht. Opsin-3 wordt vooral aangetroffen in de huidcellen van mensen met huidtype 3 en hoger.
Deze proteïne heeft de eigenschap om te reageren op specifieke golflengten van zichtbaar licht, en het wordt geassocieerd met het vermogen van de huid om te reageren op lichtomstandigheden. Voor mensen met huidtype 3 en hoger kan opsin-3 leiden tot hyperpigmentatie of verkleuring van de huid, zelfs bij blootstelling aan zichtbaar licht, ondanks het gebruik van SPF-bescherming tegen UV-stralen. Het benadrukt het belang van breed-spectrum zonbescherming om niet alleen UV-stralen maar ook zichtbaar licht te blokkeren om de huid gezond en helder te houden.
Zichtbaar licht bescherming
Bescherming tegen zichtbaar licht, hier zijn enkele maatregelen die je kunt nemen:
- Breed-spectrum zonbescherming: Gebruik een zonnebrandcrème met een breed-spectrumformule die zowel UVB- als UVA-stralen blokkeert. Controleer of het product ook bescherming biedt tegen zichtbaar licht.
- Fysieke barrière: Draag hoeden en kleding die een fysieke barrière vormen tegen zichtbaar licht. Kleding met een dichte weefstructuur kan helpen om de huid te beschermen.
- Zoek schaduw op: Vermijd langdurige blootstelling aan direct zonlicht, vooral tijdens piekuren in de zomer tussen 1000-1500 uur. Zoek schaduwrijke plekken op om je huid te beschermen.
Cosmetische ingrediënten wat je kan helpen
Hoewel sommige ingrediënten bescherming kunnen bieden tegen zichtbaar licht, zijn het voornamelijk die met antioxidante eigenschappen die beschermen tegen bepaalde effecten van zichtbaar licht. Hier zijn enkele van deze ingrediënten:
- Vitamine C (ascorbinezuur): Een krachtige antioxidant die de huid beschermt tegen schade veroorzaakt door vrije radicalen, waaronder die gegenereerd door zichtbaar licht.
- Vitamine E (tocoferol): Een andere antioxidant die kan bijdragen aan de bescherming van de huidcellen tegen oxidatieve stress.
- Ferulazuur: Vaak aanwezig in combinatie met vitamine C en E, helpt ferulazuur de effectiviteit van deze antioxidanten te versterken.
- Niacinamide (vitamine B3): Kan helpen bij het verminderen van hyperpigmentatie en heeft ontstekingsremmende eigenschappen.
- Zinkoxide en titaniumdioxide: Deze fysieke zonnescherming ingrediënten bieden bescherming tegen zowel UV- als sommige delen van zichtbaar licht.
- Idebenone: Een krachtige antioxidant vergelijkbaar met co-enzym Q10, die kan helpen bij het neutraliseren van vrije radicalen.
- Co-enzym Q10 (ubiquinon): Helpt bij het neutraliseren van vrije radicalen en ondersteunt de energieproductie in cellen.
- Resveratrol: Gevonden in druiven en rode wijn, heeft het ontstekingsremmende en antioxidante eigenschappen.
- Groene thee-extract: Bevat polyfenolen die bescherming bieden tegen vrije radicalen.
- Astaxanthine: Een carotenoïde dat sterkere antioxidante eigenschappen heeft dan vitamine C, E en beta-caroteen.
Het is belangrijk om op te merken dat wetenschappelijk bewijs met betrekking tot de specifieke bescherming tegen zichtbaar licht mogelijk niet zo uitgebreid is als dat voor UV-stralen.
Meest gestelde vragen
Hoe vaak moet zonbescherming opnieuw aangebracht worden om effectief pigmentvlekken te voorkomen?
Voor optimale bescherming tegen zonlicht en het voorkomen van pigmentvlekken, is het aan te raden om zonbescherming elke twee uur opnieuw aan te brengen, vooral na zweten of zwemmen.
Kan het dragen van een hoed of het gebruiken van een parasol helpen bij het voorkomen van pigmentvlekken?
Hoewel het dragen van een hoed of het gebruiken van een parasol inderdaad extra bescherming biedt tegen directe UV-straling, is het ook belangrijk om rekening te houden met indirecte UV-straling die kan weerkaatsen van oppervlakken zoals water, zand, sneeuw en zelfs gebouwen. Deze indirecte stralen kunnen nog steeds de huid bereiken en bijdragen aan de ontwikkeling van pigmentvlekken. Daarom is het naast het gebruik van fysieke barrières ook essentieel om een breed-spectrum zonnebrandcrème te gebruiken voor een meer omvattende bescherming.
Welke rol speelt voeding bij het voorkomen van hyperpigmentatie?
Voedingsmiddelen rijk aan antioxidanten, zoals bessen, noten en groene bladgroenten, kunnen de huid helpen beschermen tegen schade door UV-straling en bijdragen aan het verminderen van pigmentvlekken.
Hoe effectief is voeding bij het voorkomen van pigmentvlekken?
Voeding of supplementen rijk aan antioxidanten en carotenoïden, kunnen helpen de huid van binnenuit te versterken en te beschermen tegen UV-schade, maar ze vervangen niet de noodzaak van topische zonbescherming.
Zijn er specifieke huidverzorgingsingrediënten die bekend staan om hun vermogen om pigmentvlekken te verminderen?
Ingrediënten zoals bijvoorbeeld Aloe Vera, Arbutine, Azeleinezuur, Vitamine C, Emblica, Hydrochinon, Niacinamide (vitamine B3), Resveratrol en zoethoutwortelextract zijn bekend om hun huidverlichtende eigenschappen en kunnen helpen de zichtbaarheid van pigmentvlekken te verminderen.
Met andere woorden
Het verhaal van de patiënte met vlekken in het gezicht illustreert de complexiteit van huidaandoeningen en de rol van anti-oxidanten bij de behandeling ervan. Het benadrukt dat een effectieve behandeling meer omvat dan alleen zonbescherming met SPF. Specifieke uitleg over welke producten te gebruiken, waaronder die met anti-oxidanten, kan cruciaal zijn. Daarnaast wordt gesuggereerd dat voeding mogelijk ook een rol speelt in de algehele gezondheid van de huid, hoewel dit aspect nader onderzoek vereist.
Dit benadrukt het belang van een brede aanpak bij dermatologische behandelingen, waarbij factoren zoals voeding, specifieke productkeuzes en mogelijk andere lifestyle-elementen worden overwogen. Het verhaal benadrukt ook dat dermatologen niet alleen algemene adviezen moeten geven, maar ook specifieke, gepersonaliseerde aanbevelingen die rekening houden met de complexiteit van individuele huidproblemen.
Hoe kan Iconic Elements je helpen
- Pigmentreductie: Niacinamide in zowel het Targeted Pigment Serum als de Spotreducer Cream helpt bij het verminderen van pigmentatie en het bereiken van een egalere teint.
- Anti-aging cream – Anti-oxidante boost: De combinatie van vitamine C, E en ferulinezuur in de Anti-Aging Cream biedt een krachtige mix van antioxidanten, die helpen bij het bestrijden van vrije radicalen en het verminderen van tekenen van veroudering.
- Intensieve behandeling: Het Targeted Pigment serum biedt een intensievere pigmentreductie, waardoor het ideaal is voor specifieke probleemgebieden.
Iconic Elements combineert wetenschappelijk onderbouwde ingrediënten om doelgerichte en effectieve oplossingen te bieden voor pigmentatie en huidveroudering. Het assortiment is ontworpen om samen te werken voor een algehele gezonde en stralende huid.