Zonneallergie: wat is het, oorzaken en wat kan je doen
Zonneallergie is een abnormale huidreactie op zonbeschenen huiddeel ( zoals gezicht, armen, hals, benen) als iemand aan zonlicht is blootgesteld. De meest voorkomende vorm van zonneallergie is polymorfe lichteruptie (PLE), andere vormen zijn urticaria solaris (galbulten of netelroos door zonlicht), fotodermatitis, juvenile spring eruption (niet jeukende blaasjes of bultjes op de oorschelpen bij jonge kinderen, in het voorjaar). Het komt vaker bij vrouwen voor als bij mannen, tot wel 3-4 keer meer. Het begint meestal tussen de 30ste en 40ste levensjaar en gemiddeld vaker in Westerse landen.
Wat zijn de huidklachten?
De huidreacties kunnen op elk moment “plots” ontstaan, terwijl men vroeger wel goed tegen de zon kon. De huidsymptomen kunnen er verschillend uitzien. Bij de eerste sterke zonnestralen in het voorjaar ontstaan er op zon beschenen huiddelen zoals armen, gezicht en coeur, jeukende huid bultjes, blaasjes en roodheid. Deze reacties ontstaan pas een dag (soms tot 5 dagen) na de blootstelling aan UV stralen en zonder voorafgegaan door een zonnebrandreactie zoals pijn en roodheid. Zonder verdere blootstelling aan zonlicht genezen de huidafwijkingen in 7 tot 10 dagen. Soms kan er bij heftige reacties zelfs uitbreiden naar de bedekte huid.
Wat zijn de oorzaken van zonneallergie?
De overgevoeligheid wordt veroorzaakt door ultraviolete (UV) straling van de zon of zonnebank. Er zijn twee verschillende UV straling, UVA en UVB straling.
UVA stralen zijn gedurende alle uren daglicht het hele jaar door met een relatief gelijke intensiteit aanwezig, en kunnen wolken en glas binnendringen. Deze UVA stralen vormen de grootste deel van de ultraviolette straling, dus meer dan UVB.
UVA ezelsbruggetje: A voor Altijd aanwezig, Aging van de huid en Asymptomatisch (geen huidverbranding).
UVB straling dringt tot in de oppervlakkige epidermis en is verantwoordelijk voor onze vitamine D productie. Dus voor een trage en langduriger bruine tint. Teveel UVB veroorzaakt roodheid, zonverbranding en op den duur ook huidveroudering en huidkanker. In tegenstelling tot UVA, dringt UVB niet door glas.
UVB ezelsbruggetje: B voor Burn – zonverbranding en Bruine kleur
UVA Straling wordt tegenwoordig beschouwd als de belangrijkste veroorzaken van PLE.
Lees meer over deze beide UV stralen.
Andere factoren
Overgevoeligheid voor zonlicht kan ook ontstaan door inwendige ziekten. Lupus erythematodes is het bekendste voorbeeld. Er zijn twee vormen van lupus erythematodes, een met alleen huidafwijkingen (cutane discoide lupus erythematodus – CDLE) en een vorm met daarnaast klachten van andere organen, met name gewrichten (systemische lupus erythematodus – SLE).
Geneesmiddelen: plastabletten, pijnstillers, antibiotica, anti-jeuk medicatie. Meer over geneesmiddelen en licht.
Plantensoorten zoals: Groente/kruiden/vruchten: Anijs, Bleekselderij, Citrusvruchten (met name bergamot, lime en citroenen) Dille, Pastinaak, Peterselie, Vijg en Wortelen. Berenklauw, Boekweit, Engelwortel, Kervel, Kantbloem, St. Janskruid en Wijnruit
Cosmetica: Bijzonder zijn chemische zonnebrandmiddelen die het uit kunnen lokken. Chemische zonnebrandmiddelen met paraaminobenzoëzuur (PABA), cinnamaten, benzophenonen, dibenzoylmethanen, kamferderivaten, oxybenzon.
Parfum (musk ambrette (all), 6-methyl coumarine, Sandalwood oil en fototoxische reacties op bergamotolie, perubalsem)
HOE WORDT DE DIAGNOSE GESTELD ?
Een trukje of de reacties veroorzaakt worden door UVB dan wel door UVA, is redelijk goed vast te stellen door te antwoorden op de volgende vragen.
Ontstaan de huidreacties wanneer je:
1.Gebruik van zonwerende middelen
2. achter glas
3. in de schaduw
4. Lichte bewolking
Alle vier ja, betekent dat het waarschijnlijk om UVA gaat. Alle vier nee wijst op UVB.
Vaak op grond van het verhaal van de patiënt en huidreacties is de diagnose te stellen. Een enkele maal is het nodig om met behulp van lichttesten na te gaan of UVA, UVB dan wel zichtbaar licht de huidreacties veroorzaakt.
Wat kan je zelf doen?
Zonlicht gewenning & zonnebrandcrème
In het voorjaar de huid geleidelijk aan zon laten wennen. Tijdens de begin periode gebruik een goed beschermende minerale zonnebrandmiddel met zinkoxide en titaniumdioxide erin. Deze twee ingrediënten moeten in een zonnebrandcrème zitten, titaniumdioxide dekt UVB goed en zinkoxide beschermt de huid tegen UVA stralen en deel van het zichtbare licht. Bij PLE is juist UVA bescherming zo belangrijk. Een SPF hoger dan 30 is goed.
– Vermijdt de zon tussen 11.00 en 15.00 uur wanneer de zon het felst is.
– Het dragen van wijde kleding met lange mouwen en een breed gerande hoed of pet.
– Bij stilzitten of liggen is het effect van de zon groter dan bij wandelen, fietsen.
– Een natte huid is gevoeliger voor zonlicht.
– Sneeuw en zand reflecteren veel zonlicht; water en gras weinig.
– Zelfs onder de parasol bereikt veel zonlicht (m.n. UVA) de huid.
Lees meer over chemische en minerale zonnebrandfilters.
De Iconic Elements Day Cream is verrijkt met een natuurlijke UVA-filter, afkomstig van een zorgvuldig geselecteerde alg, en is perfect geschikt voor dagelijkse verzorging.
WAT ZIJN DE VOORUITZICHTEN ?
De klachten kunnen per jaar in sterkte wisselen. Soms verergert het in de loop van de jaren, soms treedt spontaan een verbetering op. Bij 30-50% van de patiënten zijn de klachten het heftigst in het vroege voorjaar en minder in de zomer. Dit wordt lichtgewenning genoemd. Herfst en winterperiode zijn er geen klachten meer.
Literatuur
Nu je hier bent
Tot voor kort werd gedacht dat zichtbaar licht relatief inert was in vergelijking met zijn spectrale buren, ultraviolette en infrarode straling. In de literatuur is echter recent beschreven dat zichtbaar licht roodheid kan veroorzaken bij een lichte huid, en pigmentveranderingen bij personen met een donkerder huidtype. Meer over de donkere zijde van het licht
